កម្ពុជា៖ គណបក្ស​ភ្លើង​ទៀន​ជាគណបក្សជំទាស់ត្រូវបាន​រារាំង​មិន​ឲ្យ​ចូលរួមបោះឆ្នោត​នៅ​ខែកក្កដាខាងមុខ

0
181

កម្ពុជា៖ គណបក្ស​ភ្លើង​ទៀន​ជាគណបក្សជំទាស់ត្រូវបាន​រារាំង​មិន​ឲ្យ​ចូលរួមបោះឆ្នោត​នៅ​ខែកក្កដាខាងមុខ

ដោយ Frances Mao
បកប្រែទាំងស្រុងពីសារព័ត៌មាន BBC សូមចុចសម្រាប់ពត៌មានច្បាប់ដេីមភាសាអង់គ្លេស

គណបក្សប្រឆាំងដ៏សំខាន់របស់កម្ពុជា និងជាគូប្រជែងដ៏គួរឱ្យទុកចិត្តតែមួយគត់ជាមួយមេដឹកនាំដ៏យូរលង់របស់ប្រទេសនេះ គឺលោក ហ៊ុន សែន ត្រូវបានរារាំងមិនឱ្យចូលរួមការបោះឆ្នោតនៅខែកក្កដា។

អាជ្ញាធររៀបចំការបោះឆ្នោតបានដកសិទ្ធិពីគណបក្សភ្លើងទៀនកាលពីថ្ងៃចន្ទ ដោយហេតុផលថាមិនមានឯកសារត្រឹមត្រូវ។

អ្នក​នៅក្នុង​គណបក្ស​បាន​ត្អូញត្អែរ​ជាច្រើន​មុនមួយខែថា ពួកគេ​ត្រូវ​បាន​គេ​បង្ករការលំបាកដោយ​នីតិវិធីស្មុគស្មាញនិងការិយាធិបតេយ្យ។

អ្នក​រិះគន់​លើក​ឡើង​ថា ជាមួយ​នឹង​ចំណាត់​ការ​នេះ លោក ហ៊ុន សែន បាន​លុប​បំបាត់​បញ្ហា​ប្រឈម​ពិត​ប្រាកដ​សម្រាប់​ការ​បោះឆ្នោត​លើក​ទី​ពីរ​បន្តបន្ទាប់គ្នា។

នៅឆ្នាំ 2018 គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជារបស់គាត់បានឈ្នះគ្រប់អាសនៈក្នុងរដ្ឋសភាទាំង 125 អាសនៈ បន្ទាប់ពីសម្ព័ន្ធភាពជំទាស់ដ៏សំខាន់ត្រូវបានរំលាយដោយតុលាការដែលគ្រប់គ្រងដោយនយោបាយ។

គណបក្សភ្លើងទៀនបានបង្កើតឡើងពីកំទិចកំទីផេះនៃគណបក្សជំទាស់ដែលបានរំលាយនោះ។ សម្ព័ន្ធភាពរំលេចខ្លួននេះ បានបង្កើតឡើងកាលពីមួយឆ្នាំមុន ហើយទទួលបានត្រឹមតែ 22% នៃសន្លឹកឆ្នោតនៅក្នុងការបោះឆ្នោតឃុំសង្កាត់កាលពីឆ្នាំមុន ប៉ុន្តែនៅតែតំណាងឱ្យការប្រកួតប្រជែងដ៏គួរឱ្យទុកចិត្តបំផុតជាមួយលោក ហ៊ុន សែន ដែលបានកាន់អំណាចតាំងពីឆ្នាំ 1985 ។

មេដឹកនាំគណបក្សភ្លេីងទៀន បានប្រាប់ BBC នៅថ្ងៃចន្ទថា ពួកគេនឹងប្តឹងឧទ្ធរណ៍ប្រឆាំងនឹងការសម្រេចចិត្តរបស់គណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត។

លោក គង់ មុនីកា អគ្គលេខាធិការបក្សបានមានប្រសាសន៍ថា “វាគឺជាលទ្ធផលដ៏ខកចិត្តមួយ។ ទោះយ៉ាងណាក៏ដោយ យើងនឹងប្តឹងទៅក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញ” ។

ឥស្សរជនជាន់ខ្ពស់របស់គណបក្សបានប្រាប់ BBC នៅដើមខែនេះថា ពួកគេកំពុងជួបប្រទះការរាំងស្ទះក្នុងការព្យាយាមចុះឈ្មោះសម្រាប់ការបោះឆ្នោត។

ពួកគេ​បាន​និយាយ​ថា ពួកគេ​បាន​ពេីបប្រទះ​នឹង​ច្បាប់​ឯកសារ​ថ្មី​ ដែលពី​មុន​មិន​ត្រូវ​ការ។ ពួក​គេ​ក៏​បាន​កត់​សម្គាល់​ផង​ដែរ​ថា គណបក្ស​អាច​ចូល​រួម​ការ​បោះ​ឆ្នោត​ថ្នាក់​មូលដ្ឋាន​កាល​ពី​ឆ្នាំ​មុន​ដោយ​មិន​មាន​បញ្ហា​អ្វី​ឡើយ។

កម្ពុជា​ជា​ប្រទេស​ក្រីក្រ​បំផុត​មួយ​នៅ​អាស៊ី រៀបចំ​ការ​បោះឆ្នោត​សកល​រៀងរាល់ ៥ ឆ្នាំ​ម្តង។

ទោះ​ជា​យ៉ាង​ណា លោក ហ៊ុន សែន ជា​មេ​ដឹក​នាំ​កាន់​អំណាច​យូរ​ជាង​គេ​បំផុត​របស់​ពិភពលោក បាន​រក្សា​ការ​ច្របាច់ក​ដេីម្បីអំណាច​អស់​រយៈ​ពេល ៣៨ ឆ្នាំ។

នាយករដ្ឋមន្រ្តីអាយុ 70 ឆ្នាំត្រូវបានគេមើលឃើញថាជាមេដឹកនាំផ្តាច់ការដែលមានកំណត់ត្រាសិទ្ធិមនុស្សមិនល្អ ប្រកបដោយធនធាន និងឆន្ទៈក្នុងការរារាំងដៃគូរប្រកួតនយោបាយពិតប្រាកដណាមួយ។

សមាជិកគណបក្សភ្លើងទៀនបានរាយការណ៍អំពីការវាយដំហឹង្សាជាសាធារណៈជាបន្តបន្ទាប់ដោយបុរសពាក់ម៉ាស់មុខនៅឆ្នាំនេះ ដែលមួយចំនួនបានកើតឡើងបន្ទាប់ពីកិច្ចប្រជុំគណបក្ស និងម្តងបន្ទាប់ពីដំណើរទៅជួបមន្ត្រីនៅការិយាល័យសិទ្ធិមនុស្សរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ។

ការ​បង្រ្កាប​គណបក្សភ្លើង​ទៀន​ក៏​កើត​ឡើង​បន្ទាប់​ពី​លោក ហ៊ុន សែន បំបាក់ឥស្សរជន​គណបក្ស​ជំទាស់ដ៏​មាន​សក្ដានុពល​គឺ លោក កឹម សុខា កាល​ពី​ខែ​មីនា។ លោក​បាន​កាត់ទោស​អតីត​ប្រធាន​គណបក្ស​សង្គ្រោះ​ជាតិ​ឲ្យ​ជាប់​ឃុំ​ក្នុង​ផ្ទះ​រយៈពេល ២៧ ឆ្នាំ​លើ​អ្វី​ដែល​ក្រុម​សិទ្ធិ​មនុស្ស​និយាយ​ថា​ជា​ការ​ចោទ​ប្រកាន់​ដេីម្បីផាត់លោក​ចេញ​ពី​ការ​បោះឆ្នោត​នៅខែ​កក្កដាខាងមុខ។

ការវិនិច្ឆ័យទោសដ៏ឃោរឃៅមិនសមាមាត្រនេះបានបង្កឱ្យមានការថ្កោលទោសជាសកលពីប្រទេសលោកខាងលិច និងក្រុមសិទ្ធិមនុស្ស។

ស្នងការសិទ្ធិមនុស្សអង្គការសហប្រជាជាតិ បាននិយាយនៅពេលនោះថា រដ្ឋាភិបាលលោក ហ៊ុន សែន «នៅតែបន្តគាបសង្កត់នយោបាយជំទាស់ និងប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយឯករាជ្យ… សកម្មភាពទាំងនេះប៉ះពាល់យ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរដល់លំហនយោបាយ និងសង្គមស៊ីវិល រួមទាំងបរិយាកាសសម្រាប់ការបោះឆ្នោតដោយសេរី និងយុត្តិធម៌ក្នុងខែកក្កដា»។

លោក ហ៊ុន សែន ក៏​បាន​បញ្ជា​ឲ្យ​បិទ​ប្រព័ន្ធ​ផ្សព្វផ្សាយ​ឯករាជ្យ​ដ៏​មាន​ប្រជាប្រិយ​តែ​មួយ​គត់របស់​ប្រទេស​ក្នុង​ខែ​កុម្ភៈ ដែល​ជា​ការ​សែតបោះពុម្ព​តែ​មួយ​គត់​ហ៊ាន​រិះគន់​រដ្ឋាភិបាល។

សម្រាប់ការបោះឆ្នោតចុងក្រោយក្នុងឆ្នាំ 2018 លោកបានប្រើតុលាការកំពូលដែលគ្រប់គ្រងដោយនយោបាយ ដើម្បីរំលាយគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ (CNRP) មួយឆ្នាំមុនការបោះឆ្នោត។

អ្នកវិភាគនិយាយថា ប្រជាប្រិយភាពរបស់គណបក្សសង្រ្គោះជាតិបានគម្រាមកំហែងលោក ហ៊ុន សែន ខណៈគណបក្សនេះបានទទួលសំឡេងយ៉ាងតិច ៤៤% ក្នុងឆ្នាំ ២០១៣ និងការបោះឆ្នោតឆ្នាំ ២០១៧។

ទន្ទឹមនឹងការបញ្ជាឱ្យរំលាយគណបក្សនេះ លោក ហ៊ុន សែន ក៏បានប្រើតុលាការកាត់ទោសសមាជិកគណបក្សប្រឆាំងប្រមាណ ១០០ នាក់ពីបទក្បត់ជាតិ ដែលជំរុញឱ្យមេដឹកនាំលេចធ្លោបំផុតមួយចំនួននៃគណបក្សនេះត្រូវភៀសខ្លួនទៅរស់នៅឯបរទេស។

បន្ទាប់​មក​លោក​បាន​ឈ្នះ​គ្រប់​អាសនៈ​នៃ​រដ្ឋសភា ដែល​ធ្វើ​ឲ្យ​ប្រទេស​កម្ពុជា​ក្លាយ​ជា​រដ្ឋ​ឯកបក្ស​យ៉ាង​មាន​ប្រសិទ្ធភាព។

ខណៈពេលដែលគាត់ប្រឈមមុខនឹងបញ្ហានយោបាយស្រាលជាងនៅឆ្នាំនេះពីគណបក្សភ្លើងទៀនដែលមិនទាន់បានសាកល្បង អ្នកសង្កេតការណ៍នយោបាយនិយាយថាគាត់បានធ្វើការដើម្បីបង្ក្រាបរាល់ការគំរាមកំហែងណាមួយ ដូចដែលគាត់បានថ្លែងប្រាប់ថាគាត់អាចចាប់ផ្តើមការផ្ទេរអំណាចទៅកូនប្រុសច្បងរបស់គាត់ បន្ទាប់ពីការបោះឆ្នោតថ្ងៃទី ២៣ ខែកក្កដា នេះ។

ប្រទេសកម្ពុជាត្រូវបានគាំទ្រដោយអង្គការសហប្រជាជាតិ និងបណ្តាប្រទេសលោកខាងលិច ឱ្យក្លាយជាប្រទេសប្រជាធិបតេយ្យសេរីនៅក្នុងទសវត្សរ៍ឆ្នាំ 1990 បន្ទាប់ពីភាពខ្មៅងងឹតនៃរបបខ្មែរក្រហមដែលបានសម្លាប់រង្គាល។

អង្គការសហប្រជាជាតិ និងអ្នកឃ្លាំមើលអន្តរជាតិបានលើកឡើងជាយូរមកហើយអំពីភាពស្របច្បាប់នៃការបោះឆ្នោតកន្លងមករបស់កម្ពុជា បន្ទាប់ពីមានរបាយការណ៍អំពីការលួចសន្លឹកឆ្នោត ការក្លែងបន្លំការបោះឆ្នោត ការគំរាមកំហែង និងការយាយីដល់តំណាងរាស្រ្តគណបក្សជំទាស់។

អង្គការឃ្លាំមើលសិទិ្ធមនុស្សកាលពីខែមុនបានជំរុញប្រទេសមួយចំនួនដូចជាប្រទេសអូស្ត្រាលី ជប៉ុន និងប្រទេសជាសមាជិកសហភាពអឺរ៉ុប ដែលបានគាំទ្រផ្នែកហិរញ្ញវត្ថុដល់ដំណើរការបោះឆ្នោត ឬធ្វើការត្រួតពិនិត្យការបោះឆ្នោតនៅកម្ពុជា អោយលើកឡើងជាសាធារណៈអំពីការរំលោភសិទ្ធិទៅលេីគណបក្សជំទាស់មុនការបោះឆ្នោតខែកក្កដាខាងមុខនេះ។

NEWSWEEK

សមាជិក-សមាជិកាគណបក្សភ្លើងទៀនដុតដៃដុតជើងត្រៀមលក្ខណៈជាស្រេចសម្រាប់ក្តីសុបិន្តរបស់ខ្លួន គឺក្តីសុបិន្តនៃជ័យជំនៈប្រជាធិបតេយ្យសម្រាប់ខ្មែរគ្រប់គ្នា!
Members of Candle Light Party have well resiliently prepared to reach out our dream, the dream of democracy for all Khmers!

We don’t spam! Read our privacy policy[link] for more info.

Previous articleគណបក្ស ភ្លើងទៀន មិនអាចទទួលយកបានឡើយ ចំពោះសេចក្ដីសម្រេចរបស់គណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត (គ.ជ.ប)
Next articleគណបក្ស ភ្លើងទៀន ចូលរួមអបអរសាទរភាពជោគជ័យនៃព្រឹត្តិការណ៍ជាប្រវត្តិសាស្ត្រ ព្រឹត្តិការណ៍កីឡាស៊ីហ្គេម លើកទី៣២ ឆ្នាំ២០២៣ ដែលប្រទេសកម្ពុជាបានធ្វើជាម្ចាស់ផ្ទះ

Leave a reply

Please enter your comment!
Please enter your name here